ไวรัสคอมพิวเตอร์ เป็นโปรแกรมชนิดหนึ่งที่มีความสามารถในการสำเนาตัวเองเข้าไปติดอยู่ในระบบคอมพิวเตอร์ได้และถ้ามีโอกาสก็สามารถแทรกเข้าไประบาดในระบบคอมพิวเตอร์อื่น ๆ ซึ่งอาจเกิดจากการนำเอาดิสก์เก็ตที่ติดไวรัสจากเครื่องหนึ่งไปใช้อีกเครื่องหนึ่ง หรืออาจผ่านระบบเครือข่ายหรือระบบสื่อสารข้อมูลไวรัสก็อาจแพร่ระบาดได้เช่นกัน เมื่อไวรัสเข้ามาอยู่ในคอมพิวเตอร์แล้ว อาจจะทำความเสียหายแก่ข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ หรือรบกวนการทำงานของระบบปฏิบัติการ การที่คอมพิวเตอร์ใดติดไวรัส หมายถึงว่าไวรัสได้เข้าไปผังตัวอยู่ในหน่วยความจำ คอมพิวเตอร์ เรียบร้อยแล้ว
อาการของการติดไวรัสและสปายแวร์ นั้นมีมากมายขึ้นอยู่กับชนิดของไวรัสด้วย อาการที่สามารถสังเกตได้ว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ติดไวรัสและสปายแวร์หรือไม่มีดังต่อไปนี้
1. เครื่องมีการรีสตาร์ทหรือเครื่องปิดตัวเองลงขณะที่กำลังใช้งานอยู่ หรือเมื่อเปิดเครื่องแล้วไม่สามารถบูตเข้าสู่วินโดวส์ได้
2. เกิดไฟล์ขึ้นเองโดยไม่ได้สร้างขึ้น เช่น Autorun.inf หรือไฟล์นามสกุล .vbs ปรากฏตามไดรฟ์ต่างๆ
3. เนื่อที่ในฮาร์ดดิสก์ลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ โดยไม่ได้ติดตั้งโปรแกรม หรือนำข้อมูลมาลงไว้
4. วินโดวส์แสดงไดอะล๊อกบ๊อกซ์ข้อความโดยไม่ทราบสาเหตุ หรือมีโปรแกรมบางตัวทำงานเองโดยไม่ได้เรียกใช้งาน
5. คอมพิวเตอร์ทำงานช้าอย่างผิดปกติ ทั้งๆ ที่ไม่ได้เปิดใช้โปรแกรมใดๆ
6. ไฟล์ข้อมูลมีขนาดใหญขึ้นมากแบบผิดปกติทุกครั้งที่ใช้งาน
7. เครื่องคอมพิวเตอร์เกิดอาการแฮงค์ (Hang) โดยไม่ทราบสาเหตุ
8. โปรแกรมป้องกันไวรัสไม่สามารถเปิดได้ หรือเปิดโปรแกรมต่างๆ ไม่ได้ หรือบางครั้งโปรแกรมที่ใช้ประจำหายไป
9. มี Pop up ขึ้นมาบ่อยๆ ในขณะที่เราเข้าเว็บ หรือถึงแม้จะไม่ได้ต่อ internet
10. toolbar มีแถบปุ่มเครื่องมือเพิ่มขึ้น โดยที่เราไม่ได้ติดตั้งอะไรเสริมเลย
11. หน้า Desktop มีไอคอนประหลาดๆ เพิ่มขึ้น
12.เมื่อเปิด Internet Explorer หน้าเว็บแรกที่พบแสดงเว็บอะไรก็ไม่รู้ ไม่เคยเห็นมาก่อน
